Na weken van droogte kwam eindelijk de regen. En wat voor regen. Het water stroomde uit de lucht, de tuin haalde opgelucht adem, de wadi vulde zich langzaam, maar de regenton…? Die begon te lekken!
Zo’n prachtig houten exemplaar, robuust en natuurlijk, past perfect bij de stijl van onze tuin. Alleen na een lange periode van droogte was het hout blijkbaar zo uitgedroogd, dat het regenwater er halverwege gewoon weer uit liep.
Waarom lekt een houten regenton eigenlijk?
Een houten regenton bestaat uit losse staven hout (duigen) die bij elkaar worden gehouden door metalen banden. Pas als het hout nat wordt, zwelt het op en sluit het zichzelf waterdicht af.
Na een lange droge periode is het hout vaak zó gekrompen, dat het opnieuw tijd en vocht nodig heeft om weer te sluiten. En nee, één dag regen is meestal niet genoeg. Soms duurt het dagen, zelfs weken, voordat hij weer dicht is.
Het is dus niet “kapot”… het leeft. En dat vraagt even geduld!
Als de overloop niet werkt zoals bedoeld
Bij ons heeft de regenton een overloop die aangesloten is op de wadi, zodat overtollig regenwater op natuurlijke wijze weg kan sijpelen in de tuin. Dat systeem werkt fantastisch… Tenminste, als de ton het water vasthoudt. 😁
Nu het hout niet voldoende is gezwollen, stroomt het regenwater niet via de overloop naar de wadi, maar sijpelt het direct door de kiertjes op de plek waar hij lekt. Zonde van het water én van de opzet.
Zo’n klein lek heeft dus directe impact op de werking van het hele watersysteem in de tuin. Het herinnert ons eraan hoe alles in de tuin samenhangt en hoe belangrijk het is dat zelfs de regenton meewerkt aan het grotere geheel!
Wat kun je doen om een houten regenton weer waterdicht te maken?
- Vul ‘m helemaal en hou ‘m vol
Klinkt logisch, maar het werkt écht: vul de ton tot aan de rand, het liefst met regenwater of een tuinslang. Blijf hem aanvullen zodra je ziet dat hij lekt. Hoe voller hij is, hoe meer druk op de naden, hoe sneller het hout zwelt. - Breng natuurlijke hulpstoffen toe
Heb je toegang tot fijne klei, leem of hout-as? Strooi daar wat van in de ton. Deze materialen zoeken vanzelf hun weg naar de openingen en vullen de kiertjes tijdelijk op, totdat het hout zelf sluit. - Ook houtzaagsel of fijne houtvezels werken, al moet je die maar net in huis hebben.
Geen zaagsel? Geen probleem: Eerste hulp met huis-, tuin- en keukenmiddelen
Want eerlijk: wie heeft er nu pottenbakkersklei of vlas in de schuur liggen? Daarom hier een lijstje van oplossingen die je zó uit je keukenkastje of linnenlade trekt:
- Theedoeken of oude handdoeken
Laat ze deels in het water hangen en deels over de binnenwand draperen, precies over de plek waar het lekt. Ze houden het water lokaal vast en helpen het hout daar sneller zwellen. - Wc-papier of tissues
Duw een klein propje zacht papier in de lekkende kier (van binnenuit). Het zuigt zich vol en blijft even zitten, net genoeg
om het hout te laten sluiten. - Natte krant op de buitenkant
Plak een nat stuk krant tegen de plek waar het lekt. Houd het op z’n plek met een bloempot of steen. Geen permanente oplossing, maar het houdt de naad langer vochtig. - Een beetje tuinzand of aarde
Strooi wat in de ton en roer het goed door. De fijnste deeltjes zakken naar de bodem en kunnen zich tijdelijk ophopen in open kiertjes. Niet de netste oplossing, maar hé, als het werkt…
Wat je beter níet doet
- Gebruik nooit siliconenkit of lijm aan de binnenkant
- Plak geen tape over de naden
- Vermijd PUR-schuim of afdichtingsmiddelen
- Schuur of beitel niet aan het hout
- En: sluit de ton niet af met iets luchtdichts, het hout moet kunnen ademen
Voor de lange termijn: hoe voorkom je dit in de toekomst?
Een houten regenton is prachtig, duurzaam en natuurlijk. Maar hij vraagt wél wat liefde:
- Laat altijd een klein laagje water in de ton staan, zelfs in de zomer
- Zet hem niet in de volle zon (liefst halfschaduw)
- Dek hem af met een houten deksel of jute doek
- Behandel de buitenkant één keer per jaar met lijnolie (niet de binnenkant!)
Een levend object in je tuin
We zijn met zijn allen zo gewend geraakt aan plastic, dat we vergeten dat hout leeft. En dat leven vraagt iets terug: aandacht, geduld, en af en toe een theedoek in de ton.
Dat het even duurt voordat alles weer sluit, is niet erg. Het hoort erbij. Net als dat beetje chaos in de border, die spontane bloei in de wadi of de paddenstoelen na een week regen. De Inheemse Oase leert ons elke dag opnieuw dat een tuin leeft ook in haar imperfecties.
Laat in de reacties vooral weten of jij ook zo’n ton met karakter hebt. En welke creatieve oplossingen jij hebt gevonden toen hij begon te lekken. Misschien maken we er samen wel een nieuwe traditie van: regentonverhalen bij de eerste regen.